Chú thích Nhà_Tùy

  1. ↑ "Tùy thư quyển 30": Hà Nam quận trước đặt ở Lạc châu. Đại Nghiệp nguyên niên (605) di đô, đổi gọi là Dự châu. Năm 619, sau khi Tùy Dạng Đế chết vì binh biến ở Giang Đô, Vương Thế Sung, Nguyên Văn Đô và Lô Sở ủng hộ Dương Đồng làm hoàng đế ở Lạc Dương.
  2. ↑ gồm Thiên Nguyên Đại hoàng hậu Dương Lệ Hoa, Thiên Đại hoàng hậu: Chu Mãn Nguyệt, Thiên Trung Đại hoàng hậu Trần Nguyệt Nghi, Thiên Tả Đại hoàng hậu Uất Trì Sí Phồn và Thiên Hữu Đại hoàng hậu Nguyên Lạc Thượng.
  3. ↑ "Vô hướng Liêu Đông lãng tử ca": Trường Bạch Sơn đầu Tri Thế Lang, thuần trứ hồng la cẩm bối đang, hoành sóc xâm thiên bán, luân đao diệu nhật quang, thượng sơn cật chương lộc, hạ sơn thực ngưu dương. Hốt văn quan chí, đề kiếm hưỡng tiền đãng. Thí như Liêu Đông thỉ, trảm đầu hả sở chương (長白山頭知世郎，純著紅羅錦背襠，橫槊侵天半，輪刀耀日光，上山吃獐鹿，下山食牛羊。忽聞官軍至，提劍向前蕩。譬如遼東豕，斬頭何所傷)
  4. ↑ bốn nhà là một lân, năm nhà là một bảo, 100 hộ là một lý, năm lý là một hương.
  5. ↑ Tùy triều quân điền chế: từ thân vương đến đô đốc đều cấp 'vĩnh nghiệp điền', người nhiều có 100 khoảnh, người ít có 30 khoảnh. Quan ở kinh thành từ nhất phẩm đến cửu phẩm đều cấp 'chức phân điền', người nhiều có 5 khoảnh, người ít có 1 khoảnh. Cơ quan chính phủ được cấp 'công giải điền', để cho dùng chung. Nông dân, nô tì, canh ngưu nhận ruộng như sau: một vợ một chồng được 120 mẫu lộ điền, đinh nam được 20 mẫu 'vĩnh nghiệp tang điền' hoặc 'ma điền'. Nô tì của địa chủ quan lại nhận ruộng, xét theo địa vị cao thấp của chủ mà dao động từ 60-300 người, nô tì nhận số ruộng giống như dân thường. Một đầu 'đinh ngưu' nhận 60 mẫu, không quá bốn ngưu.
  6. ↑ "mạo duyệt" tức là phân biệt dân chúng già hay không, thành 'đinh' hay chưa, đối chiếu dung mạo và tuổi khai mà tiến hành điều tra.
  7. ↑ Hàm Gia thương ở Lạc Dương được phát hiện gần đây do công tác khảo cổ, đã tìm được 259 hầm chứa lương. Các hầm chứa lương cỡ vừa và lớn có thể trữ mười mấy vạn đạn, cỡ nhỏ có thể trữ vài nghìn thạch. Trong một hầm lương còn lưu lại được 50 vạn cân lương thực bị cácbon hóa.
  8. ↑ một loại dụng cụ chiến tranh thời cổ, dùng đòn bẩy và ròng rọc để bắn những từ như khối đá, bản đinh, vật cháy vào đối phương trong lúc giao chiến
  9. ↑ Thuyền dài 200 xích, cao 45 xích, rộng 50 xích. Thân thuyền phân thành 4 tầng, tầng thượng có chính điện và nội điện, hai tầng trung gian có 120 gian phòng, tầng hạ cho thái giám ở.